کشتگان در جنگ در نظر هراکلیتس

به نام خداوند جان و خرد

دربارۀ هراکلیتُس اِفِسُسی (Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος) فیلسوف پیشاسقراطی، دو کتاب مستقل داریم که من یکی از آن دو را دارم:

جهان‌شناسی هراکلیتوس افسسی (همراه با متن و ترجمۀ پاره‌نوشته‌های برجامانده از او)؛ مهدی کهندانی؛ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ 1389.

آنکه ندارمش: فیلسوف تاریک (نگاهی به نگاشته‌ها و انگاشته‌های هراکلیتوس)؛ داریوش درویشی؛ آبادان: پرسش؛ 1391 است که تنها مقدمه‌اش را خوانده ام.

تازگی در واژه‌نامۀ سترگ یونانی-انگلیسی لیدل-اسکات-جونز (LSJ) با عبارتی از هراکلیتس آشنا شدم که در کتاب کهندانی نیامده اما در کتاب مرجع دیلس-کرانتس: Die Fragmente der Vorsokratiker، چاپ 1960، جلد1، ص182 (ش136) آمده است. آن جمله چنین است:

ψυχαὶ ἀρηΐφατοι καθαρώτεραι ἢ ἐνὶ νούσοις.

ارواح/ انفس آرس‌کشتگان پاکتر است از آن بیماری[کشتگان].

در لیدل-اسکات-جونز ἀρηΐφατος (آرِیفاتُس) را صورت هُمری-ایونی از Ἀρείφατος (با همان تلفظ) و مرکب از Ἄρης (آرس، خدای جنگ، جنگ) و φατος که بسیار کم‌کاربرد است، همریشه با «زدن»= کشتن و «اوژن» در شیراوژن= شیرکُش به معنی کشته و اوژنیده (φόνος: کشنده، اوژن) شرح کرده اند.