کتابشناسی تاریخ ادبیات یونانی

به نام خداوند جان و خرد

تا این لحظه گمان کنم تنها اثر جامع در موضوع تاریخ ادبیات یونانی کتاب رز باشد که آن را ابراهیم یونسی با فارسی شیرین و سرزنده اما گاه با ترجمۀ نادرست نشر داده است. مشخصات اصلی آن این است:

A Handbook of Greek Literature from Homer to the Age of Lucian by H. J. Rose, M.A.; Methuen & Co. LTD.; 1934.

از اشکالات این اثر یکی تلخیص پانوشتها و دیگر عدم ضبط واژگان و عبارات به خط یونانی و سوم حذف بخش منابع و مآخذ آخر کار است.

صفحۀ عنوان داخلی کتاب حاوی این مصرع از پیندار شاعر یونانی است که آن را در منبع زیر یافتم:

The Odes of Pindar; including the principal fragments with an introduction and an English translation by Sir John Sandys; London: William Heinemann, New York: The MacMillan CO.; 1915.

p. 416, Nemean Odes X- 19: βραχύ μοι στόμα πάντ' άναγησασθ'

p. 417: My mouth is of small measure to tell all the story,

دهانم کوچکتر از آن است که همه را بازگویم

در زیر بخش کتابشناسی کتاب را می‌بینید که به اقتضای ترجمۀ بخشهای ترجمه‌لازم تغییراتی یافته است:

دادن کتابشناسی کامل غیرممکن است. تمام آنچه در اینجا تلاش می شود فهرست کردن آثاری است که نویسنده آن را به ویژه مفید دانسته است.

1) مؤلفان

عملاً تمام نویسندگان ذکر شده در یک یا چند دسته از مجموعه‌های زیر قرار دارند:

طبعهای Didot (Firmin Didot, Paris، در سالهای نشر مختلف) با نسخه های لاتین. برخی از این متون اکنون قدیمی هستند.

Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana (Teubner, Leipzig and Berlin

(در سالهای نشر مختلف). مجلدات جدیدتر یادداشت ها و مقدمه های انتقادی خوبی دارند و به طور کلی نشان‌دهنده آخرین تحقیقات هستند.

Bibliotheca classica Oxoniensis (Oxford, Clarendon Press)

(در سالهای نشر مختلف). معمولاً خوب.

مجموعۀ Loeb با ترجمه‌های انگلیسی ((Heinemann, London, and Putnam's Sons, New York) در حال افزودن سریع مجلدات جدید. کیفیت [تصحیح] متون و ترجمه‌ها بسیار متفاوت است)

Collection des University de France (Les Belles Lettres, Paris; the Bude series)

متون، معمولاً خوب، با ترجمۀ فرانسوی. در پانوشتها چاپها و شرحهای متعددی ذکر شده است؛ موارد زیر هم مفید اند (نتوانستم لفظی ترجمه کنم).

Abel, see Orphica.

Aeschylus, see Wilamowitz-Moellendorff.

Alexandrian poets. Collectanea Alexandrina. Reliquiae minores Poetarum Graecorum aetatis Ptolemaicae . . . edidit Johannes U. Powell. Oxford, Clarendon Press, 1925. ('Powell, C.A.')

Alkaios, see Lyric.

Aristophanes, scholia on. Scholia Graeca in Aristophanem, cum prolegomenis grammaticorum. Fr. Dübner. Didot, 1843. (‘Dübner.') W. G. Rutherford, Scholia Aristophanica, Macmillan, 1896.

Bergk, see Lyric.

کمدی‌نویسان:

Comicorum Atticorum fragmenta, edidit Theodorus Kock. Teubner, 3 vols., 1880-8. (‘Kock.')

_____Comicorum Graecorum fragmenta, i, x (all published). Ed. G. Kaibel. Berlin, 1899. (‘Kaibel,')

_____Supplementum comicum: comoediae Graecae fragmenta post editions Kockianam et Kaibelianam reperta uel indicata collegit . . . Ioannes Demiariczuk. Cracow, 1912. ('Demiahczuk.')

منتقدان:

Dionysius of Halicarnassus, The Three Literary Letters ('L.L'), 1901 ; Dion. Hal., On Literary Composition, 1910 ; Demetrius, On Style, 1902 ; Longinus, On the Sublime, 1907. All ed. by W. Rhys Roberts ; the second pub. Macmillan, the rest Camb. Univ. Press.

Demiahczuk, see Comedians.

Diehl, see Lyric.

Diels, see Philosophers.

Elegiac poets, see Lyric.

Epic (post-Homeric). Epicorum Graecorum fragmenta, collegit, etc,, Godefredus Kinkel. Vol. I (all published), Teubner, 1877. See also the last volume of Allen's Homeri Opera (Bib. class. Oxon.) ('Kinkel', 'Allen.')

F.H.G., see Historians.

F.Ph.G., see Philosophers.

Frazer, see Pausanias.

G.G.M, Geographi Graeci minores, e codicibus recognouit, prolegomenis, annotatione, indicibus instruxit, &c., Carolus Mullerus. Didot, 1882. 2 vols. ('Müller')

Halliday, see Plutarch.

Hesiod. Hesiod, Works and Days, ed. T. A. Sinclair. Macmillan, 1932.

Hesiod, scholia on. In Vol. III of Gaisford, Poetae minores Graeci, Oxford, Clarendon Press, 1820, by the pages of which they are quoted.

مورخان:

Fragmenta Historicorum Graecorum, collegit, disposuit, notis et prolegomenis illustrauit Carolus Mullerus. Didot, various dates; 4 vols. (‘Müller')

Fragmente der griechischen Historiker. Felix Jacoby ; Berlin, Weidmann, 1925— ('F. Gr. Hist.', ‘Jacoby')[1]

Das Marmor Parium, herausgegeben und erklärt von F. Jacoby. Berlin, Weidmann, 1904.

Hudson-Williams, see Lyric.

Hunt, see Tragedy.

Iambic poets, see Lyric.

Jebb, Jebb-Pearson, see Tragedians.

Kern, see Orphica.

Lobel, see Lyric.

غزل، قصیده (یا مراثی) و اشعار ایامبی:

Poetae lyrici Graeci, recensuit Theodorus Bergk. Fourth ed., Teubner, 1882, reprinted 1914-15. (P. L.G.', Bergk)

شامل پیندار، تئوگنیس و قطعاتی از دیگران است که تا آن زمان شناخته شده است.

Anthologia Lyrica Graeca, edidit Emestus Diehl. Teubner, 2 vols., 1924-25. ('Diehl')

ΑΛΚΑΙΟΥ ΜΕΛΗ, The Fragments of the Lyrical Poems of Alcaeus. Edgar Lobel, Oxford, Clar. Press, 1927. ('Lobel, A, M.')

Early Greek Elegy: elegiac fragments of Callinus (&c.) T. Hudson- Williams. Cardiff and London, 1926.

The Elegies of Theognis. T. Hudson-Williams. London, Bell, 1910.

ΣΑΠΦΟΥΣ ΜΕΛΗ. The Fragments of the Lyrical Poems of Sappho. Edgar Lobel, Oxford, Clar. Press, 1925. (‘Lobel, E. M.')

Mullach, see Philosophers.

Müller, see F.H.G. , G.G.M., Historians.

اشعار اُرفئیکی:

Orphica, recensuit Eugenius Abel, accedunt Procli hymni, &c. Leipzig, Freytag, and Prague, Tempsky, 1885.

Orphicorum fragmentat collegit Otto Kern. Berlin, Weidmann, 1932.

Pausanias. Pausanias' Description of Greece, translated with a commentary by (Sir) J. G. Frazer. 6 vols., Macmillan, 1898.

فلاسفه:

Fragmenta philosophorum Graecorum, collegit, &c., F. G. A. Mullachius. 3 vols., Didot, 1860-81. ('Mullach.’)

Fragmente der Vorsokratiker, griechisch und deutsch, Hermann Diels. 3rd ed., 2 vols., Berlin, Weidmann, 1912. ('F.d.V.', ‘Diels')

Poetarum philosophorum fragmenta, edidit Hermannus Diels. Berlin, Weidmann, 1901.

نیز ن.ک. پانوشتهای 33 و 43 در فصل 11[:

33: بهترین گرداوری از J. von Amim است در 4 مجلد:

Stoicorum ueterum fragmenta, Teubner, 1905-24.

43: مجموعه‌های اصلی اینهاست:

Usener, Epicurea, Leipzig, 1887 (anastatic reprint 1908)

C. Bailey, Epicurus, Oxford, Clar. Press, 1926.

هنوز طبع کاملی از همۀ مواد شناخته‌شده دردست نیست.

Plutarch. The Lives are cited by title and chapter; the Moralia, by the pages (number and letter) of Xylander’s edition, reproduced on the margin of the Teubner and other texts.

نیز ن.ک. پانوشتهای 40 و41 در فصل 13[:

40: Roman Questions of Plutarch; Oxford Univ. Press; 1924.

41: W. R. Halliday; Greek Questions of Plutarch; Oxford Univ. Press; 1928.]

Sophokles, see Tragedians.

تراژدی‌نویسان:

Tragicorum Graecorum fragmenta recensuit Augustus Nauck. Ed. 2, Teubner 1889. (' Nauck', 'T.G.F.')

Sophocles, the Plays and Fragments: with critical notes, commentary, and translation in English verse. By (Sir) R. C. Jebb. Cambridge, Univ. Press, 7 vols. (plays only), 1883-1907. (‘Jebb')

The Fragments of Sophocles, edited with additional notes from the papers of Sir R. C. Jebb and Dr. W. G. Headlam, by A. C. Pearson. Same publisher, 1917; 3 vols.

Tragicorum Graecorum fragmenta papyracea nuper reperta, recognouit A. S. Hunt. Oxford, Clar. Press, 1912.

2) آثار جدید

از این میان، دو دسته[2] به تنهایی ضروری هستند، و ارجاع به آنها حتی زمانی که در یادداشت ها ذکر نشده باشد، باید فرض شود. آنها هستند:

الف) بازچاپ W. Schmid از کتاب Geschichte der griechischen Literatur اثر von Christ همراه با بازنویسی آن توسط او همراه با O. Stählin. در حال حاضر این دو مکمل یکدیگر هستند.

Geschichte der griechischen Literatur, von Wilhelm Schmid und Otto Stählin, Ier Teil; die Kassische Periode, von W. Schmid, Ier Band (Beck, Münich, 1929).

کتاب die gr. Lit. vor der attischen Hegemonie, (‘Schmid-Stählin, i') را بخش دوم این اثر ادامه می‌دهد.

W. von Christ’s Gesch. d. gr. Lit., bearbeitet von W. Schmid, sechste Auflage, (same publisher, 1912; 'Christ-Schmid, i’)

نیز دومین مجلد کتاب die nachklassische Periode d. gr. Lit. von 320 vor Christus bis 100 nach Christus (same publisher, 1920) اثر Christ-Schmid و آخرین مجلد Schmid- Stählin (a.d. 100-530).

ب)

Pauly's Realenzyklopädie der klassischen Altertumswissenschaft, neue Bearbeitung, begonnen von . . . Georg Wissowa . . . herausgegeben von . . . Wilhelm Kroll und Karl Mittelhaus : Stuttgart, Metzler, 1893— (‘Pauly-Wissowa', Other works (as those of Aly, Bowra, Couat, Jebb, Mahaffy, Murray, Susemihl)

این اثر تقریباً در فهرست هر کتابخانه‌ای که حاوی گزارشهای کوتاهی از کل موضوع یا بررسی جداگانه‌ای از دوره‌ای از آن است، یافت می‌شود.

به دیگر تلقی‌های موضوع در فصول مختلف این کتاب پرداخته شده است.

Barber, see Powell.

Bentley, Richard. Dissertation on the Epistles of Phalaris: Dissertations upon the Epistles of Themistocles, Socrates, Euripides, and Others; and the Fables of Aesop. Ed. R. Wagner, London, Bohn, 1883; cited by Wagner's pages and those of the original editions, from his margin.

Berard, Victor. Introduction a l'Odyssie, Paris, Les Belles Lettres, 3 vols., 1924-5. Large Homeric bibliography. L'Odyssie, 'poesie homirique', same publishers, 3 vols., 1924 (text, translation, notes).

Bowra, C. M. Tradition and Design in the Iliad, Oxford, Clar. Press, 1930.

Cahen, Emile, Callimaque et son oeuvre poetique, Paris, Boccard, 1929.

_____Les hymnes de Callimaque, commentaire explicatif et critique, same publisher, 1930.

Cauer, Paul. Grundfragen der Homerkritik, dritte . . . Auflage, Leipzig, Hirzel, 2 vols. with continuous pagination, 1921 and 1923. ('Cauer 3.')

C.O. Classical Quarterly, London, 1906—.

C.R. Classical Review, London, 1886—.

Deubner, Ludwig. Attische Feste, Berlin, Keller, 1932.

Dornseiff, Franz. Die archaische Mythenerzahkmgen ; Folgerungen aus dem homerischen Apollonhymnus, Berlin and Leipzig, de Gruyter, 1933.

Farnell, L. R. Cults of the Greek States, Oxford, Clar. Press, 5 vols., 1896-1909. (‘C.G.S.')

_____Greek Hero-Cults and Ideas of Immortality, same pub., 1921.

Finsler, G. Homer in der Neuzeit von Dante bis Goethe. Teubner, 1912.

Haigh, A. E. The Tragic Drama of the Greeks, Oxford, Clan Press, 1896.

_____The Attic Theatre, 3rd ed., revised by Pickard-Cambridge, same pub., 1907.

Hardie, W. R. Res Metrica: an Introduction to the study of Greek and Roman Versification, Oxford, Clan. Press, 1920.

Heiberg, I. L. Geschichte der Mathematik und Naturwissenschaften im Alterturn, Münich, Beck, 1925.

J.H.S. Journal of Hellenic Studies, London, 1880—.

J.R.S. Journal of Roman Studies, London, 1911—.

Kenyon, Sir F. G. Books and Readers in Ancient Greece and Rome. Oxford, Clar. Press, 1932.

Kern, Otto. Die Religion der Griechen, erstcr Band, Berlin, Weidmann, 1926.

Kieckers, E. Historische griechische Grammatik, Berlin and Leipzig, de Gruyter, 4 vols., 1925-6.

Kirchhoff, A. Die homerischc Odyssee und ihre Entstehung. Text und Erlduterungen, Berlin, Hertz. Ed. 1 (‘Kirchhoff 1'), 1859; ed. 2 (‘Kirchhoff 2'), 1879.

Kühner-Blass. Ausführliche Grammatik der griechischen Sprache, von Dr. Raphael Kühner. 3e Auflage . . . besorgt von Dr. F. Blass. Hannover, Hahn. 2 vols., 1890-2.

Kühner-Gerth. Vols. 3 and 4 of same, revised by Dr. B. Gerth, 1898 and 1904.

Lachmann, Karl. Betrachtungen über Homers Bias, mil zusätzen von Moritz Haupt. 2e Auflage, Berlin, Reimer, 1865.

Lang, Andrew. The World of Homer, London, Longmans, Green & Co., 1910.

Leumann, Ernst. Zur indischen und indogermanischen Metrik. In 'Αντιδωρον, Festschrift Jacob Wackernagel . . . gewidmet, Gottingen, Vanderhoeck und Ruprecht, 1924.

Linforth, I. M. Solon the Athenian, Berkeley, Cal., 1919.

Lisi, Umbertina. Poetesse greche, Catania, Studio editoriale Moderno, 1933/xi.

Lobeck, C. A. Aglaophamus sine de theologiae mysticae Graecorum causis libri ires, Königsberg, Borntraeger, 1829.

Mahlow, G. H. Neue Wege durch die griechische Sprache und Dichtung, Berlin and Leipzig, 1927.

Meillet, A. Aperçu d'une histoire de la langue grecque, Paris, Hachette, 1913.

_____ Les origines indo-européennes des mètres grecs, Paris, Les presses universitaires de France, 1923.

Nilsson, M. P. Homer and Mycenae, London, Methuen, 1933.

Norden, Eduard. Die antike Kunstprosa vom VI. Jahrhundert v. Chr. bis in die Zeit der Renaissance. Teubner, 1898, 2 vols.

Norwood, Gilbert. Greek Tragedy, London, Methuen, 1920.

_____Greek Comedy, same, 1931.

Pernot, H. D'Homlre d nos jours : histoire, icriture, pronunciation du grec. Paris, Garnier freres, 1921.

Pickard-Cambridge, A. W. Dithyramb, Tragedy and Comedy, Oxford, Clar. Press, 1927. See also Haigh.

Postgate, J. P. A short Guide to the Accentuation of Ancient Greek, London, Hodder and Stoughton, 1924.

Powell, J. TJ., and Barber, E. A. New Chapters in the History of Greek Literature, First Series ('Powell-Barber 1’), 1921; Second Series (‘Powell-Barber 2'), 1929.

Powell, J. U. (alone). Third Series, 1933 (' Powell 3'). All Oxford, Clar. Press.

Reichel, W. Homerische Waffen: archäologische Untersuchungen. 2e, völlig umgearbeitet und erweiterte Aulage. Vienna, Holder, 1901.

Rose, H. J. A Handbook of Greek Mythology. London, Methuen ; and New York, Dutton, 1929; second ed., Methuen, 1933.

Sandys, (Sir) J. E. A History of Classical Scholarship, Cambridge, Univ. Press, (Vol. I, (ed. 2), 1906; Vols. II and III, 1908.

Schmid, W. Der Atticismus in seinem Hauptvertretern von Dionysius von Halikarnass bis auf dem zweiten Philostratus. Stuttgart, Kohlhammer, 4 vols., 1887-97.

Sheppard, J. T. The Pattern of the Iliad. London, Methuen, 1922.

Shewan, A. The Lay of Dolon . . . with remarks by the way on the canons and methods of Homeric criticism, London, Macmillan, 1911.

Sturtevant, E. H. Pronunciation of Greek and Latin, Chicago, 1920.

Turnbull, H. W. The Great Mathematicians. London, Methuen, second ed., 1933.

Vürthheim, J. Stesichoros' Fragmente und Biographie, Leiden, Sijthoff, 1919.

Welcker, F. G. Der epische Cyclus, oder die homerischen Dichter. Bonn, Weber, 1835.

White, J. W. The Verse of Greek Comedy, London, Macmillan, 1912.

Wilamowitz-Moellendorff, U. von. Sappho und Simonides: untersuchungen über griechische Lyriker, Berlin, Weidmann, 1913. ('S.S.')

_____Aischylos, Interpretationen, same pub., 1914. (The second volume of his edition of Aeschylus.)

_____Die Was und Homer, same pub., 1916.

_____Hellenislische Dichtung in der Zeit des KaUimachos, 2 vols., same pub., 1924.

_____Der Glaube der Hellenen, same pub., 2 vols., 1931-2.

در متن و پانوشت به چند اثر دیگر اشاره شده است.

Wolf, F. A. Fr. Aug. Wolfs Vorlesungen über die vier ersten Gesänge von Homer's Ilias, herausgegeben und mit Bemerkungen und zusätzen begleitet von Leonhard Usteri. Bern, Jenni, 1830. (For his Prolegomena, see p. 36.)

[1]. در اینجا و جاهای دیگر، تاریخ به دنبال آن خط تیره معرف اثری در چندین جلد است که هنوز کامل نشده است.

[2] . سومی که بسیار باارزش هم هست به تازگی ظاهر شده است، اما بسیار دیر به دستم رسید و تنها گاه به گاه به آن ارجاع داده ام:

C. Cessi, Storia della letteratura greca dalle origini air etd di Giustiniano, vol. i, pte. i, Torino, Society editrice internazionale, 1933. ('Cessi')