تجربۀ تفکر

به نام خداوند جان و خرد ضمن پژوهش ارتجالی و شتابزدۀ خودم دربارۀ اخلاق نیکماخسی ارسطو به یک محقق برجسته اما کمابیش گمنام در منابع فارسی راهنمایی شدم به اسم ادوارد تسلر (Eduard Gottlob Zeller) که در سالهای 1814-1908 می‌زیسته است. او که از محققان حوزوی مسیحی برجستۀ آلمان بود، یکی از نمایندگان مهم مکتب تاریخی-انقادی است که مبانی آن در تصحیح متون قدما اثر شایان توجهی داشته است. او نخستین کتاب خود را با عنوان مطالعات افلاطونی (Platonische Studien) در 1838 و ۲۴ سالگی نشر داد که حاصل رسالۀ دکتریش بود با موضوع کتاب قوانین افلاطون به همراه فصلی درباب مکالمۀ پارمنیدس و نیز نسبت فلسفۀ ارسطو با افلاطون. از پژوهشهای مفصل او می‌توان به کتاب سه جلدی (در ۶ مجلد) فلسفۀ یونانیان در تطور تاریخیش (Die Philosophie der Griechen in ihrer geschichtlichen Entwicklung) (با عنوان اولیه فلسفۀ یونانیان. پژوهش درباب خصلت، مسیر و ارکان اصلی تطورش (Philosophie der Griechen. Eine Untersuchung über Charakter, Gang und Hauptmomente ihrer Entwicklung) 1844-1851) اشاره کرد. مجلدات ششگانۀ کتاب:B 1-1 (Allgemeine Einleitung. Vorsokratische Philosophie)(مقدمۀ کلی، فلسفۀ پیشاسقراطی) B 1-2 (Heraklit, Empedokles, die Atomistik, Anaxagoras, Die Sophisten)(هراکلِیتُس، امپدکلس، قائلان به اتم، آناکساگراس، سوفسطاییان) B 2-1 (Sokrates und die Sokratiker. Plato und die alte Akademie.).(سقراط و سقراطیان، افلاطون و آکادمی قدیم) B 2-2 (Aristoteles und die Alten Peripatetiker)(ارسطو و مشائیان قدیم) B 3-1 (Die Nacharistotelische Philosophie- Stoicismus, Epikureismus, Skepsis. Eklektieismus, eeuerte Skepsis, Vorläufer des Neuplato, ...ادامه مطلب

طبق مواجهه مبتدیانه و ناکارشناسانه من با ترجمه‌های همر به نظر من می‌رسد برای کسانی که نیاز دارند ترجمۀ انگلیسی ایلیاد و ادیسه را مطابق مصرع‌بندی یا شمارۀ مصرعهای اصل یونانی بخوانند ترجمۀ پیتر گرین منبع مناسبی است:The Odyssey: A New Translation by Peter Green Publisher: University of Califoia Press, Year: 2018The Iliad: A New Translation by Peter Green Publisher: University of Califoia Press, Year: 2015نمونۀ ترجمهٔ ایلیاد، سرود سیزدهم13/ 231-4 Τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα Ποσειδάων ἐνοσίχθων «Ἰδομενεῦ, μὴ κεῖνος ἀνὴρ ἔτι νοστήσειεν ἐκ Τροίης, ἀλλ’ αὖθι κυνῶν μέλπηθρα γένοιτο, ὅς τις ἐπ’ ἤματι τῷδε ἑκὼν μεθίῃσι μάχεσθαι. ترجمۀ من:پس پسیدون بومهن، او را پاسخ داد: ایدُمِنِئوسا! دیگر هرگز آن مرد به خانه بازمشواد، از تروی، بلکه اینجا بازیچۀ سگان شواد آنکه در این روز، خواستمندانه، جنگیدن را وابنهد. ترجمۀ استاد کزازی، ص٢٨۵: پس پوزئیدون که زمین را به لرزه درمی‌آورد او را در پاسخ گفت: ای ایدومنه! کاش هر آن کس که در این روز، در نبرد سستی ورزید و از آن کناره جست هرگز از تروا باز نرود و در اینجا بازیچۀ سگان گردد. ترجمۀ گرین:In answer to him Poseidōn the Earth-Shaker then said: “Idomeneus, may that man never get back home from Troy, but stay here and become the sport of dogs, who on this day chooses to shirk the fighting! So then,این so then آخر ترجمهٔ گرین گویا معادلی در متن یونانی ندارد و نمی‌دانم چرا در ترجمه وارد شده است.ترجمهٔ μέλπηθρα (مِلپِثرا) که اسم ابزار از فعل μέλπω (ملپو): جشن گرفتن و بازی و شادی است (پس ابزار جشن و بازی و شادی که معادل بازیچه برايش خوب است) به sport هم کمی ک, ...ادامه مطلب

به نام خداوند جان و خردوقتی حدوداً بین سالهای 1389 تا 1391 به پیشنهاد برادر ناشر پرشورم عابس قدسی در انتشارات سپیده‌باوران داشتم روی اشعار استاد علی معلم دامغانی کار می‌کردم بنا شده بود گزیده‌ای نیز از ترانه‌های ایشان که آن زمان هنوز نسخۀ چاپی‌ای مدونی نداشت (و شرحه شرحه ست صدا در باد هنوز چاپ نشده بود) فراهم کنم.این کار را کردم و پیشگفتاری نیز بر آن نوشتم که البته در تدوین نهایی کار نیامد.یاداشت زیر حاصل آن دوران و آن مجموعه است:ترانۀ زیر از آن اشعاری است كه تهمتهای زیادی را متوجه سراینده‌اش كرده‌است و اینهمه ناشی از نفهمیدن زمینۀ آن و قصدی است كه از سرایشش نیت شده‌است. هستۀ مركزی این طعنها در تعبیر «جمجمك برگ خزون» نهفته است كه آن را بیمعنی و باری‌به‌هرجهت و یا كودكانه گرفته اند اما ازقضا بار اصلی رمزگشایی شعر بر دوش همین تعبیر است. این تعبیر برگرفته از یك بازی كودكانه است كه چون دیگر بازیهای مشرق‌زمین آن را به قصد آموختن بزرگی به كودكان تراشیده اند. اكنون درست حضور ذهن ندارم كه نخستین بار خودم به ارتباط این شعر با این بازی پی بردم و یا برادر ارجمندم سیدمصطفی خاتمی ساكن tawous.blogfa.com آن را به بنده متذكر شد (گرچه این احتمال دوم معقولتر است زیرا از جمله بازیهای دوران كودكی ایشان یكی این بازی بوده‌است) اما به هر صورت در كتاب كوچه این بازی و شعر مربوط بدان چنین ضبط شده‌است: «بچه‌ها حلقه‌وار بر زمین می‌نشینند و دستها را مشت كرده، به صورت ستونی روی هم می‌چینند و یكی از بزرگترها كه اوستاست ترانه را می‌خواند و بچه‌ها مشتها را حركت می‌دهند و ستون را می‌جنبانند [تا یكی‌یكی از دور خارج شوند]:جمجمك بلگ خزون مادرم زینب خاتون گیس داره قد كموناز كمون بلن ترك از شبق مشكی تركگیس اون شون, ...ادامه مطلب

بسم الله الرحمن الرحیم وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا قَالُوا قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاءُ لَقُلْنَا مِثْلَ هَٰذَا إِنْ هَٰذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ  ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰﺧ, ...ادامه مطلب

به نام خداوند جان و خرد سخنی (گاهی در قالب فیلم) از رهبر, انقلاب, نقل می‌شود که ایشان رفتن به جاهایی مانند تخت جمشید, را تقبیح کرده است. این سخنرانی در ۱۳۷۸/۱/۱ و در جمع زائران حرم امام رضا(ع) بیان شده و, ...ادامه مطلب